آلودگی نفتی
حداقل از ۶۰ سال پیش با افزایش قابل ملاحظه آلودگی محیط زیست به ویژه توسط مواد نفتی، جامعه جهانی و سازمانهای بین المللی تلاش های بی سابقه ای را برای کاهش آلودگی محیط زیست آغاز نمودند که نتیجه آن تنظیم ۲۰۰ کنوانسیون بین المللی زیست محیطی است.
منظور از آلودگی نفتی، آلوده شدن محیط زیست به مواد نفتی ناشی از اتفاقات و یا سوانحی است که محیط زیست دریایی یا خطوط ساحلی یا منافع مربوط به یک یا چند کشور را مورد تهدید قرار می دهد.
تاثیر آلودگی نفتی در منطقه دریایی خلیج فارس که بیش از ۴۰ درصد ذخایر نفتی جهان را داراست و به عنوان یک دریای نیمه بسته به شمار می آید, بیشتر از سایر مراکز تولید نفت جهان است.در اثر ریزش مواد نفتی حاصل از اکتشافات و استخراج نفت در آب های خلیج فارس سالانه معادل یک میلیون و دویست هزار بشکه آلودگی نفتی ایجاد می شود.(روزانه ۳۳۰۰ بشکه نفت).
به همین دلایل است که آب های خلیج فارس با ۴۷ برابر آلودگی بیشتر در مقایسه با آب های آزاد جهان نام آلوده ترین محیط زیست آبی را به خود اختصاص داده است. در دریای خزر نیز بیش از ۱۰۰۰ حلقه چاه نفت و ۱۰۰ سکوی نفتی عمدتا متعلق به جمهوری آذربایجان فعال هستند که آلودگی نفتی زیادی از حوضچه های نفتی آذربایجان وارد دریای خزر می شود.
بنابر برآوردهای انجام شده در یک تحقیق پژوهشی مشاهده می شود که الزام شرکتها و پیمانکاران بهره بردار به رعایت مقررات زیست محیطی و رفع آلودگی در کاهش آلودگی نفتی موثر بوده اند و در این راه هر دوبخش دولت و صنعت در کاهش خطرات مربوط به آلودگی های نفتی با وضع قوانین و آیین نامه های اجرایی نقش مهمی دارند.
برنامه های اجرایی و حفاظتی در صنایع برای کاهش حوادث منجر به آلودگی های نفتی شامل برنامه های آموزش کامل برای خطرات مربوط به خطاهای انسانی است.
کارشناسان حفظ محیط زیست دریایی تخمین می زنند در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد آلودگی نفتی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از خطاهای انسانی و در حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از این آلودگی ها در ارتباط با نقائص و خرابی های مربوط به دستگاه ها و تجهیزات است.
از دیگر عوامل بازدارنده در بروز پدیده آلودگی می توان به جریمه های دولتی و هزینه های بالای پاکسازی لکه های نفتی اشاره کرد.
هزینه پاکسازی هر لیتر نفت نشت شده در دریا بر اساس میانگین جهانی بطور متوسط ۲۰ تا ۲۰۰ دلار است.که این عامل به نوع نفت و مکانی که در آن ریخته شده است بستگی دارد.پاکسازی نفت از خطوط ساحلی معمولا یکی از گرانترین مراحل پاکسازی آلودگی نفتی به حساب می آید.
در حدود نیمی از آلودگی های نفتی موجود در آب دریا به دلیل تاسیسات مستقر در خشکی و پساب حاصل از این تاسیسات در آب دریا است. ۲۰ درصد آلودگی نفتی آب دریا مربوط به بخش حمل و نقل که شامل تانکرها، کشتی های باربری و سکو های شناور است.
نشت طبیعی ذخائر نفتی نزدیک به سطح زمین و تراوشات ساحلی در حدود ۱۱ درصد از آلودگی نفتی را شامل می شود. عوامل جوی حدود ۱۳ درصد آلودگی نفتی را تشکیل می دهد این آلودگی نتیجه هیدرو کربن های موجود در هوا بر اثر عوامل مختلف که ناشی از سوخت ناقص هستند.
از جمع بندی موارد فوق و لزوم بکار گیری روش های مناسب و موثر و تلاش برای بهبود بخشیدن روش ها، همچنین جبران کمبودهای تکنولوژیکی در روش ها، شرکت فرآیند انرژی سپهر آوین کیمیا را به این باور رساند که اقدام های انجام گرفته در رابطه با این موضوع و در صنایع آلاینده بسیار موثر بوده است.
ولی نیاز به ارزیابی دقیق تر به منظور گشایش در امری است که نیاز مبرم محیط زیست دریایی کشور را با مخاطرات فراوان همراه نموده است و لازم است که راههای مقابله با آن را تحت طرح های اقتضایی و با استفاده از امکانات و تجهیزات مرسوم و متداول جهانی به پیش برد.
یکی از مسائل بسیار مهم در آلودگی های نفتی تمرکز بر روشهای جلوگیری از آلودگی نفتی، روش های کنترل و پاکسازی آلودگی نفتی است. سیستم یکپارچه شامل طرح های اقتضایی و مقابله با آلودگی های نفتی ، می تواند باعث سرعت بخشیدن در مقابله با آلودگی های نفتی به طور مشخص شودو شدت اثرات سوء در رابطه با آلودگی های نفتی را کاهش می دهد.
هدف طرح اقتضایی و مقابله با آلودگی نفتی ، هماهنگ سازی تمامی جنبه های مربوط به وقوع آلودگی نفتی است که این طرح شامل :
- توقف جریان آلودگی نفتی
- جمع آوری مواد نفتی
- پاکسازی آلودگی نفتی
میباشد.
آلودگی های نفتی مانند آتش سوزی در جنگل و دیگر حوادث غیر منتظره زیست محیطی قابل پیش بینی نیستند و امکان وقوع این پدیده در هر زمان و در هر آب و هوایی وجود دارد. بنابر این راه حل موثر در مقابله با آلودگی های نفتی آماده سازی در برابر حوادث غیر منتظره نفتی و توانایی انجام اقدام متقابل در سخت ترین شرایط است.
موضوعاتی از قبیل برنامه مقابله با آلودگی های نفتی ،آموزش ، تحقیق و مطالعه ، تعیین نقاط حساس ، سیستم های اطلاعاتی، بخش ها و سازمان های کمک کننده در هنگام وقوع آلودگی های نفتی از جمله خدماتی هستند که شرکت فرآیند انرژی سپهر آوین کیمیا در راستای تحقق محیط زیست سالم تر و ایمنی بیشتر و ریسک پایین تر در مقابل حوادث غیر قابل پیش بینی به ارمغان می آورد.
